„Technologia sztucznej inteligencji zmienia świat, w tym medycynę. Wymienione rozwiązania technologiczne to nie gadżety, to kierunek nieuniknionych zmian. Ważne, aby w sposób kontrolowany i bezpieczny implementować do diagnostyki i leczenia rozwiązania technologiczne, które w bilansie końcowym pozwalają na podniesienie wartości predykcji, prewencji niepożądanych zdarzeń zdrowotnych i zwiększenie bezpieczeństwa w chorobie przewlekłej, jaką jest cukrzyca”. O nowościach w diabetologii, które pojawiły się podczas 17. Międzynarodowej Konferencji Zaawansowanych Technologii i Metod Leczenia Cukrzycy (ATTD) rozmawiamy z prof. Dorotą Zozulińską-Ziółkiewicz - Kierownik Katedry i Kliniki Chorób Wewnętrznych i Diabetologii Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu i Oddziału Diabetologii i Chorób Wewnętrznych Szpitala Miejskiego im. Franciszka Raszei w Poznaniu.

ATTD 2024 za nami. Czy tegoroczna konferencja zaskoczyła nas czymś nowym w zakresie technologii i leczenia cukrzycy?

Tegoroczna, jak i poprzednie edycje konferencji ATTD prezentowała wysoką wartość naukową i praktyczną. Osobiście nie zostałam zaskoczona przekazywaną wiedzą, a raczej wzmocniona w aktualnych tematach dotyczących technologii i leczenia cukrzycy. Dynamiczny postęp w zakresie nowych rozwiązań technologicznych i lekowych w terapii cukrzycy zawsze rodzi nowe nadzieje na poprawę opieki nad osobami z cukrzycą.

Zintegrowane sensory przeznaczone do ciągłego pomiaru, rejestrowania, analizowania i wyświetlania wartości glukozy stają się coraz bardziej powszechne. Firmy prześcigają się w ich ulepszaniu. Jednak czy najważniejszym przełomem nie będzie dostępność sensorów?

To stwierdzenie profiluje się z moimi myślami, że na rynku systemów ciągłego monitorowania glikemii coraz więcej nowych produktów, udoskonalanych i dających możliwość wyboru i doboru wg zasady dla każdego coś indywidualnie lubianego. Sensory z transmiterem dostępne w Polsce to już nie tylko FreeStyleLibre, to także Simplera, Dexcom One+. Przezskórnych systemów CGM i ich producentów jest coraz więcej, ale podskórny i długoterminowy 180 dniowy, a za niedługo roczny jest tylko jeden - Eversense. Szeroka dostępność, to może i przyszłość, ale system systemowi nierówny i doradztwo będzie potrzebne, ale i także zalecenie przez lekarza. To powiązanie wymuszone jest także względami refundacyjnymi.

Oprócz samego monitorowania glukozy coraz częściej mówi się o aspektach psychologicznych używania sensorów. Czy posiadanie sensora pomaga w zmianie stylu życia pacjentów?

I nie tylko aspektach psychologicznych, ale szerzej życiowych. Korzystanie z systemów CGM poprawia komfort życia, pozwala opanować wielu osobom lęk przed hipoglikemią i sprawia, że możliwym się staje to co nie możliwym było wcześniej w zakresie zmiany stylu życia. Zwiększa motywację i zaangażowanie pacjenta i podnosi jakość samoopieki. Dzięki śledzeniu reakcji glikemicznej na spożywane pokarmy zwiększa motywację do eliminacji z diety tych, które generują gwałtowny wzrost glikemii. System CGM pozwala też zmotywować do zwiększenia aktywności fizycznej dokumentując jej korzystny wpływ na obniżenie glikemii. Tak, więc sensor motywuje wielu pacjentów do zdrowszego stylu życia.

Konferencja ATTD 2024 skupiła się w tym roku wyjątkowo na systemach CGM i włączaniu ich do użytku dla pacjentów nie tylko z cukrzycą typu 1 ale też typu 2. Czy mamy już badania, które pokazują jak dostęp do CGM u osób z cukrzycą typu 2 przyczynia się do obniżenia HbA1c?

Systemy CGM stanowić powinny nieodłączny element insulinoterapii u osób z cukrzycą typu 1. Dysponujemy dowodami naukowymi, że u pacjentów z cukrzycą typu 2, niezależnie od modelu leczenia i stosowania bądź nie insulinoterapii, systemy CGM poprawiają wyrównanie glikemiczne. Dane z przeglądów systematycznych i metaanaliz wskazują jednoznacznie na korzyści stosowania CGM u osób z cukrzycą typu 2. Takie też przesłanie płynęło z prezentacji na ATTD.

Na konferencji pojawiły się nowości technologiczne np. robot AMIC HEALTH symulator Andy, który uczy dzieci rozumienia swojej cukrzycy i uczy poprzez zabawę czy urządzenie noszone w butach, które pozwala na ciągłe monitorowanie zdrowia stóp u pacjentów z cukrzycą. Czy takie wynalazki to tylko gadżety czy ich wprowadzenie do użytku ma sens?

Technologia sztucznej inteligencji zmienia świat, w tym medycynę. Wymienione rozwiązania technologiczne to nie gadżety, to kierunek nieuniknionych zmian. Ważne, aby w sposób kontrolowany i bezpieczny implementować do diagnostyki i leczenia rozwiązania technologiczne, które w bilansie końcowym pozwalają na podniesienie wartości predykcji, prewencji niepożądanych zdarzeń zdrowotnych i zwiększenie bezpieczeństwa w chorobie przewlekłej, jaką jest cukrzyca.

Na jakim etapie leczenia systemy CGM powinny być dostępne dla pacjentów?

Powinny być dostępne jak najwcześniej, zaraz po rozpoznaniu cukrzycy. Systemy CGM już dziś zmieniają pozycję w terapii glukometrów, a w niedalekiej przyszłości zapewne większość osób z zaburzeniami metabolizmu glukozy będzie korzystała z CGM, a nie glukometru. Większość pacjentów z nowo rozpoznaną cukrzycą typu 1 wraz z insuliną otrzymuje CGM. Osoby z rozpoznaną cukrzycą typu 2, na terapii nie insulinowej zachęcamy do stosowania CGM, motywując pacjentów wartością zdrowotną inwestycji w zakup sensorów. Systemy CGM w każdej cukrzycy i na każdym jej etapie otwierają nowe możliwości, dają więcej informacji i motywacji do dobrego zarządzania cukrzycą.

Czy Polska może pochwalić się nowoczesnym podejściem w leczeniu cukrzycy?

Polska jest liderem światowym w zakresie wyrównania glikemicznego dzieci z cukrzycą typu 1. Jest to efekt zaangażowania pediatrów oraz decyzji refundacyjnych poszerzających możliwości stosowania nowoczesnych technologii. W Polsce, od stycznia 2023, także osoby dorosłe z cukrzycą, mają refundowane systemy CGM. Niestety, refundacja osobistych pomp insulinowych limitowana jest wciąż wiekiem do 26 roku życia i ten fakt prosi się o zmianę.

Jak edukować lekarzy i pacjentów by korzystali z nowoczesnych możliwości leczenie cukrzycy?

Zapraszamy na Forum Nowoczesnej Diabetologii, gdzie w gronie diabetologów i członków zespołów terapeutycznych dyskutujemy i wymieniamy się doświadczeniami w obszarze stosowania nowych technologii w terapii cukrzycy. 7. Forum Nowoczesnej Diabetologii odbędzie się w Poznaniu w dniach 29-30 listopada 2024, a na nim o nowoczesnych możliwościach diagnostyki i leczenia cukrzycy, aktualnych wytycznych oraz doniesieniach naukowych. Mamy nadzieję, że kolejne Forum będzie służyło poszerzaniu wiedzy, wymianie informacji, doświadczeń i poglądów, ale również będzie inspirowało do wspólnych działań w podnoszeniu standardów opieki diabetologicznej.

Redakcja:
Bartosz Szymański
DiabeTECH.life